Antakya Arkeoloji Müzesi
Müze koleksiyonunun önemli bir bölümünü oluşturan mozaikler Princeton Üniversitesi tarafından yapılan kazılarda ortaya çıkartılarak müzeye kazandırılmıştır. Müzedeki koleksiyonda yer alan eserlerin diğer kısmı ise Amik Ovası höyüklerinde yapılan kazılardan ve Müze Kurtarma kazılarından ortaya çıkarılan eserlerdir. Buna ek olarak vatandaşların bulup müzeye getirdiği ve güvenlik birimlerinin teslim ettiği eserler bulunur.
Zaman zaman nitelikli yeni eserler müze envanterine alınarak müze koleksiyonu zenginleştirilmektedir. 2011 yılı itibarıyla Hatay Arkeoloji Müzesi’nde yer alan toplam eser sayısı 35.442’dir. Bu eserlerin dağılımı şu şekildedir:
18.115 Arkeolojik eser (Teşhire sunulan: 767, Açık Teşhir: 196) 14.412 Sikke (Teşhire sunulan: 651) 987 Etnografik 432 Tablet 1.412 Mühür 2 El Yazması 73 Fosil ve İskelet
Kamuoyunda “Mozaik Müzesi” olarak bilinse de, Hatay Müzesi koleksiyonundaki diğer eserlerin niteliği ve önemi açısından arkeoloji müzeleri arasında oldukça önemli bir yere sahiptir.
Müze koleksiyonunda Paleolitik dönemden başlamak üzere, kronolojik olarak Neolitik-Kalkolitik-Tunç Çağları, Demir Çağı, Arkaik-Helenistik, Roma ve Bizans dönemi eserlerini görmek mümkündür.
Özellikle Amik Ovasında bulunan ve tarihi Neolitik döneme kadar inen höyüklerde yapılan kazılarda ortaya çıkartılan eserler müzenin önemli zenginlikleri arasındadır. Tell Tainat Höyüğü’nden çıkartılan bazalt aslan biçimli sütun kaideleri ve Açana Höyüğü’nden çıkartılan bazalt kapı aslanlar göze çarpan eserler arasındadır. Hatay Müzesi’nin Sikke Koleksiyonu büyük ölçüde kronolojiyi takip etmesi bakımından oldukça zengindir.
Hatay Arkeoloji Müzesi dünyada ve Türkiye’de mozaik eserlerinin zenginliğiyle haklı bir ün kazanmıştır. Müzede sergilenen mozaikler MS. ikinci yy ile beşinci yy sonunu kapsamaktadır. Konuları genelde mitolojik veya geometriktir. Günlük hayat ve doğa betimlemeleri de mevcuttur. Ayrıca “hayat” gibi soyut kavramların insan figürü ile betimlendiği örneklerde müzedeki ilginç eserler arasındadır.
Hatay Müzesi’nde yer alan en önemli eserler:
1-Sidemera Türü Lahit: Bu eser, içinde bulunan iskeletler ve ölü hediyeleriyle tam ve eksiksiz olarak sergilenmesi nedeniyle Hatay bölgesi için önemlidir.. 2-Yakto Mozaiği: Mozaik bordüründe Antakya’nın o dönemindeki şehir kültürünü ve yaşamını anlatan tasvirler bulunmaktadır. 3-Okeanus Mozaiği: Teseraların (taş) çok küçük olması, renklerin canlılığı, anatomik özelliklerin çok iyi vurgulanması ve bir yağlıboya tablo gibi olması nedeniyle mozaik sanatını en iyi sunan eserler arasında gösterilir. 4-Bazalt Kapı Aslanları: Açana Höyüğü’ndeki Geç Hitit dönemi saray yapısının ihtişamını yansıtmaktadır. 5-Yarim-Lim Büstü: Açana Höyüğü’nde bulunmuştur. Bölge tarihi açısından önemli bir krallık olan Yamhad Kralı Yarim-Lim’in büstüdür.
Müze koleksiyonunda o dönemin yaşamına dair ipuçları veren ilginç örnekler yer alır. Bunlar arasında:
—Yakto mozaiğinin dört kenarında bulunan ve o dönemin Antakya kent kültürünü yansıtan tasvirler; —Mozaiklerde ön planda olan ve o dönem insanının inançlarıyla ilgili bilgiler sunan mitolojik sahneler ve inanışlar; —Bazı mozaiklerde görülebilen bitki ve hayvan çeşitliliği o dönemin Antakya’sının faunası ve florasını yansıtır — Falcılığın o dönemlerde var olduğunu belgeleyen 6. salon vitrin teşhirinde sergilenen, fal bakmak için kullanılan ve üzerinde bir takım değişik bezemeler bulunan pişmiş topraktan yapılmış fal objesi eser - Antik dönemde dokumacılığın yoğun olarak yapıldığına dair çok sayıda ağır şaklar ve kirmenler bulunmaktadır.
